Notafilistyka
Czym jest notafilistyka?
Używając nieco encyklopedyczne definicji: Notafilistyka to dziedzina kolekcjonerstwa i nauki zajmująca się gromadzeniem, klasyfikacją, badaniem oraz oceną banknotów. Banknoty, będące przedmiotem zainteresowania notafilistów, to historyczne i współczesne papierowe środki płatnicze wydawane przez banki centralne i inne instytucje finansowe na całym świecie. Znaczenie notafilistyki wykracza poza samo kolekcjonerstwo, ponieważ wpływa na zrozumienie historii, kultury, sztuki, ekonomii i polityki różnych krajów i regionów.
Dlaczego nie notafilia?
Jeszcze do niedawna obszar zainteresowania pieniądzem papierowym nazywano numizmatyką, ewentualnie dodawano specjalizację typu: banknoty / banknoty polskie. Jednak samo sformułowanie „numizmatyka” w pierwszym momencie zawsze było kojarzone z monetami. Wraz z wzrostem zainteresowania papierowymi pieniędzmi, wzrosła potrzeba wyróżnienia tej dziedziny kolekcjonerstwa. W 1970 roku Roberta Stanleya ukuł termin „philanoty” oraz „notaphily”, jednak przyjął się ten drugi. „Notaphily”, czyli połączenie łacińskiego słowa „nota” (znak, notatka) z greckim słowem „philia” (miłość, przyjaźń) tworząc „zamiłowanie do not”. W Polsce przejęliśmy to jako „notafilię”, ale czy prawidłowo?
W kontekście polskim, bardziej naturalnym jest stosowanie końcówki „-tyka”, która występuje w wielu innych polskich nazwach dziedzin naukowych (fizyka, matematyka) i kolekcjonerskich (filatelistyka, numizmatyka). Końcówka -filia w języku polskim odnosi się do „pociągu uczuciowego” ku osobie lub obiektowi. W związku z tym, notafilistyka jest terminem bardziej zgodnym z polską tradycją językową i lepiej oddaje istotę tej dziedziny kolekcjonerstwa i nauki.
Obecnie oba terminy są używane wymiennie, ale jednak z przewagą „notafili”. Jednak uważamy, notafilistyka jest właściwsza, bardziej poprawna i lepiej oddaje ogrom wiedzy do zgłębienia. Bo choć uwielbiamy banknoty, to patrzymy na mnie jako na świadectwo historii, kultur i ekonomi oraz wyraz ówcześnie sztuki, w czym widać interdyscyplinarny charakter tej pasji.
Na samym końcu pragnę dodać jeszcze jedno. Nie ważne czy jesteśmy notafilami, notafilistami, czy numizmatykami o papierowej specjalizacji. Ważne, że łączą nas banknoty oraz chęć do poszerzania wiedzy w tym zakresie.